Lange weg naar herinrichting tot natuurgebied

08-12-1999

Door René Cazander

Overzicht van het gebied. (© Graphic - UN/AC)

MAARSSEN – Een directe kanoverbinding tussen de Maarsseveense en de Loosdrechtse Plassen dwars door de Bethunepolder. Peddelen door en langs wat nu nog weiland is. Het kan over vijf jaar al realiteit zijn, wanneer de polder aan de noordkant van Maarssen helemaal is heringericht.

De Bethunepolder moet in een periode van twintig jaar worden omgetoverd tot natuurgebied, met wandel- en fietspaden.

De weg is nog lang. Een van de ingrijpendste consequenties van de plannen van de landinrichtingscommissie Noorderpark, waaronder de Bethunepolder valt, is dat de boeren in het gebied op termijn hun biezen moeten pakken. Het gaat om ongeveer 15 agrarische bedrijven, aldus technisch medewerker Dienst Landelijk Gebied A. de Ruiter. Hij benadrukt dat vertrek dan wel beëindiging van het agrarische bedrijf geheel vrijwillig gebeurt. "We gaan niet onteigenen".

De afgelopen jaren hebben twee boerenbedrijven uit de Betunepolder al elders hun heil gezocht: in Zeeland en in de nabijgelegen polder Achttienhoven in Westbroek. De landinrichtingscommissie hoopt dat collega-agrariërs dat voorbeeld volgen. Lukt dat niet, dan moeten met de boeren afspraken worden gemaakt over het beheer van hun landbouw- en toekomstige natuurgronden.

De kans dat voor de potentiële vertrekkers elders in het Noorderpark een plek wordt gevonden is klein. De Ruiter: "Daar moeten we eerlijk over zijn". Het Noorderpark is het weidegebied tussen Maarssen en Maartensdijk, ten noorden van de stad Utrecht.

De ongeveer vijftig bewoners van het ruim 500 hectare grote gebied hoeven niet weg. Voor hen gaat wel veel veranderen. Ze wonen straks in een natuur- en recreatiegebied, en niet meer in een landbouwgebied. Maar ze kunnen er in ieder geval blijven wonen. De landinrichtingscommissie wil na jaren van planvoorbereiding en inspraak in 2001 daadwerkelijk beginnen met de eerste echte werkzaamheden in de Bethunepolder.

De afgelopen maand is de inrichtingsvisie voor de polder de inspraak ingegaan. De reacties van boeren en bewoners worden op dit moment verwerkt. In maart volgend jaar wordt het schetsontwerp gepresenteerd aan alle belanghebbenden.

Het voorstel is de polder te verdelen in drie zones. Het hart van de nieuwe polder bestaat uit een landschap met petgaten (veenplassen), legakkers (de veenwalletjes tussen de petgaten) en trilvenen (zacht veen, je kunt er in wegzakken). In de schil daar omheen komen bloemrijke hooi- en rietlanden. Zone drie (de buitenste rand) wordt gevormd door bos, riet en water. Daar is graasruimte voor het vee van de agrariërs.

De helft van de ongeveer 500 hectare is inmiddels in bezit van Staatsbosbeheer en het Amsterdams waterleidingsbedrijf GWA. Dat bedrijf onttrekt al jaren water uit de Bethunepolder om de inwoners van de hoofdstad te drinken te geven. Die functie blijft de Bethunepolder de komende jaren vervullen. Met het GWA is overeengekomen dat het jaarlijks 25 miljoen kubieke meter water mag blijven onttrekken aan de polder. Als tegenprestatie betaalt het waterleidingbedrijf mee aan verwerving en beheer van het zuidelijk deel van de Bethunepolder.

In de oorspronkelijke plannen stond aan de oostkant van polder - bij de Nieuwe weg - een hoogwaterbassin van 25 hectare ingetekend. De functie van het bassin is de goede kwaliteit van het water in de Tienhovense Plas nog te verbeteren. Als de landinrichtingscommissie haar zin krijgt wordt de plas geschrapt omdat die te duur wordt. De plas verdwijnt pas definitief uit de plannen, als de provincie haar goedkeuring gegeven heeft. Daar is het wachten op, aldus A. de Ruiter, technisch medewerker Dienst Landelijk Gebied.